در نشست رونمایی کتاب « آوا در آینه» با موضوع آزار جنسی مطرح شد: لفظ عمو و خاله را از دایره ی لغات کودکان حذف کنیم!

در آیین رونمایی رمان « آوا در آینه» که به موضوع آزار جنسی می‌پردازد‌، نداشتن مهارت‌های اجتماعی و تمرکز خانواده‌ها بر پیشرفت تحصیلی، و همچنین، آشنا نبودن نوجوانان با مراقبت از خود، آسیب‌های پیش روی کودکان و نوجوان عنوان شد.

به گزارش خبرگزاری ایسنا، عصر روز گذشته اثر تالیفی « اوا در آینه» به قلم فائزه دائمی در حالی به مخاطبان معرفی شد که کارشناسان این کتاب را اثری ضروری و جذاب برای نوجوانان و همچنین والدین دانستند.

براین اساس در این نشست که تحت عنوان « سکوت بس!» در خانه‌ی وارطان برگزار شد، معصومه انصاریان به وجوه مختلف این اثر اشاره داشت و گفت:« این اثر شجاعانه تلنگرهایی برای ما دارد. در این اثر فرد متعرض مردی به اسم عموکامران است. عمو کامران فرصت‌های زیادی دارد تا فردی موجه به نظر برسد. نخست او یک دوست خانوادگی است. دوم اینکه او دوست خانوادگی قدیمی است. سوم اینکه رابطه ی او با آوا ( شخصیت اصلی کتاب) دوستانه است. چهارم اینکه در جایی رابطه ی آنها معلم – شاگردی است. از سوی دیگر عموکامران مهمان است و تفاوت سنی او با آوا امتیازی است برای اعتماد آوا به او و در نهایت ای نمرد که عموی آوا نیست با لفظ عمو مورد خطاب قرار میگیرد ولفظ عمو، صمیمیت و محرمیت را القا می کند.»

این مترجم و منتفد ادامه داد:«من به شدت مخالف فراگیر شدن الفاظ خاله و عمو برای نامیدن دوستان خانوادگی هستم. روانشناسان نیز بر این نکته تاکید دارند. در بسیاری از خانواده ها دوستان پدر و مادر بااین کلمات خطاب می شوند و باید با برخوردی آگاهانه به این امر پایان داد. در این کتاب هم با ظرافت به این آسیب اشاره شده، یعنی آوا با تمام این موانع روبروست، او دچار شک و تردید و درگیری درونی است چون کامران، عموی اوست.»

وی به ذهنیت پدرها و مادرها در برابر این نوع آشنایان اشاره کرد:« مساله ی مهم دیگر این کتاب ذهنیت پدر و مادر است. دوست آنها ( کامران) در رشته ی ادبیات نمایشی درس خوانده و به دخترشان کمک می کند. دختر اهل کتاب و روابط اجتماعی است. اما در نهایت می بینیم او آمادگی صحبت کردن درباره ی چالشی که برایش رخ داده را ندارد. پدر و مادر آوا به شدت مشغول حرفه ی خود هستند . خیلی دوستانشان را دوست دارند و دچار خودشیفتگی اند. این تصاویر به بی اختیاطی پدرها و مادرها اشاره دارد. پدر و مادرهایی که امکان تحصیلی خوب را برای فرزندشان مهیا می کنند. توجه و مراقبت مدوام دارند و لحظه به لحظه در کنار فرزندشان اند، اما موضوع مهمی را فراموش کرده اند: موفقیت تحصیلی را با آگاهی اجتماعی اشتباه نگیریم.»

مهدی رجبی نیز که دیگر سخنران این نشست بود ابتدا به ساختار ادبی اثر اشاره کرد. رجبی با بیان اینکه در داستان «آوا در آینه» نویسنده توانسته به خوبی از پس نگاه بینامتنی بربیاید و نمایش آنتیگونه را در لایه‌های داستان وارد کند و این دو روایت را در هم بتند. رجبی سپس به مساله‌ی آی کیو و ای کیو اشاره کرد:«هوش هیجانی مبحث گسترده‌ای است. بعضی از فرزندان ما برای پرورش ای کیو تربیت نمی شوند. حاصل این عدم آموزش والدینی است که به شخصی مثل عمو کامران اجازه می دهند با دخترشان شوخی کند.»

این نویسنده تاکید کرد:« فارغ از مباحث مذهبی باید به مساله‌ی حریم پرداخت. اینکه یک غریبه تا چه اندازه اجازه ی نزدیکی فیزیکی به فرزند ما را دارد و مهم است که بتوانیم این امر را به فرزندمان بیاموزیم. لازم است که بزرگسالان در کلاس‌هایی با این موضوع شرکت کنند و یاد بگیرند. اتفاقی که کمتر رخ می‌دهد و نسل زیادی از افراد تحصیل کرده هم درباره ی آن اطلاعاتی ندارند.»

رجبی در بخش دیگری از سخنان خود گفت:« در انتهای داستان عموکامران مجازات نمی شود و می تواند از کشور خارج شود. به اصطلاح دل مخاطب خنک نمی شود اما اتفاق بهتری میفتد. در جایی از متن آوا با پسری مزاحم روبرو می‌شود و این بار برخورد فیزیکی دارد. او یاد می گیرد در موارد مشابه سکوت نکند و از خودش دفاع کند. البته باید گفت این شیوه ی دفاع نیز نیاز به آموزش دارد. اینکه چطور سکوت نکنیم یا چطور از خود دفاع کنیم.»

در بخشی از نشست «سکوت بس!» ، معصومه یزدانی که به عنوان دبیر مجموعه هدایت جلسه را نیز برعهده داشت، مساله ی سفارشی نویسی را مطرح کرد و گفت:«در طی سال های فعالیت کتاب‌های نردبان و از انجا که این انتشارات به موضوعاتی همچون محیط زیست و مهارت های زندگی و مهارت های اجتماعی می پردازد، بحث سفارشی نویسی مطرح شده است. عنوان می‌شود این جور آثار هرچقدر هم ادبیات مناسبی داشته باشند، یک اثر ادبی محسوب نمی شوند.»

وی در ادامه نظر کارشناسان این نشست را خواستار شد.

انصاریان به عنوان یکی از اعضای هیات داوران فهرست لاکپشت پرنده گفت:« این کتاب اصلا سفارشی نیست و در واقع اثری شجاعانه است.

در پایان فائزه دائمی به عنوان نویسنده ی اثر به ذکر نکاتی درباره ی کتاب پرداخت:« همانطور که به رابطه ی عاطفی آوا با عمو کامران اشاره شد، تلاش کردم تا شخصیت تبدیل به فردی خاکستری شود. قرار نیست ما بخش‌های خوب را انکار و خاطرات مان را پاک کنیم. دراین داستان هم جملهای وجود دارد. آوا می‌گوید من عمو کامران قبل از ۱۱ سالگی را نگه میدارم و سعی میکنم مرد بعد از ۱۴ سالگیام را پاک کنم. آوا به این شیوه با اتفاق روبرو میشود .»

دائمی درباره‌‌‌ی شکل‌گیری این کتاب نیز توضیحاتی داد: «کتاب‌های نردبان با تشکیل کارگروه تألیف آثاری با موضوع مهارت‌های زندگی را شروع کرد. من هم دوست داشتم درباره‌ی هویت جنسی و پذیرش آن بنویسم، چون خودم هم در نوجوانی با آن دست به گریبان بودم. بعد از نوشتن طرح اولیه و سفری که طرح طی کرد به جایی رسیدیم که بحث تعرض مطرح شد و این موضوع انتخاب شد.»

این نویسنده‌‌ی جوان به ممیزی‌های موجود درباره‌ی این موضوع اشاره داشت: «در حین نوشتن کتاب ابتدا دست خود را باز گذاشتم اما خودسانسوری آرام آرام در من شکل گرفت تا جایی که اثر بعد از بازبین یبررس تغییری نداشت. نمی‌دانم بابت این خودسانسوری باید خوشحال باشم یا خیر؟»

گفتنی است این کتاب که در فالب کتاب‌های نردبان قرمز (کتاب‌های مهارت زندگی) خلق شده است داستان دختری اهل مطالعه است که درگیر چالشی ناخوشایند می شود و سکوت پیشه می کند، اما بالاخره در قالب دردودل مساله ی خود را با دوست نزدیکش مطرح می کند و در نهایت معلم این دختر نوجوان در شکستن سکوت دختر مشارکت می کند.