گزارش برگزاری کارگاه هنر (2)

چهارمین کارگاه انتشارات فنی ایران از مجموعه کارگاه‌های آموزشی نردبان مربوط به کودکان خردسال در 20 آبان 1396 در تالار خسرو شاهی انتشارات برگزار شد. خانم ثمینه سروقد تسهیلگر این بخش از آموزش هنر بودند. این کارگاه با حضور گروهی از مربیان مهد، مربیان جمعیت امام علی و والدین آغاز شد و محتوای آموزشی آن بر اساس گروه سنی سه سال به بالا تقسیم بندی شده بود.

محتوای آموزشی در دو بخش هنر نقاشی و هنر کاردستی (ساخت و ساز) اجرا شد:

بخش اول به هنر نقاشی و اهداف آن در کودکان 1 تا 7 سال در جهت رشد و تقویت حوزه‌های رشدی به شرح زیر بیان شد:

خانم سروقد این‌چنین شرح دادند که هنر نقاشی در کودکان از 1 تا 2 سالگی با اثرگذاری از طریق ضربه زدن و نقطه‌گذاری آغاز می‌شود، سپس به موازات رشد و تقویت عضلانی او، نقطه‌گذاری به خط‌خطی و ترسیم خطوط نامنظم تبدیل می‌شود.

در 3 سالگی کودک به واقع‌گرایی نمادین می‌پردازد یعنی نمادی از اشیا و آنچه که در محیط اطرافش می‌بیند را ترسیم و نامگذاری می‌کند. رفته رفته در سن 4 سالگی با افزایش دامنۀ تمرکز و تفکر و خلاقیت، کودک سعی می‌کند شخصیت‌پردازی کند و برای آنچه که در ذهن می‌پروراند اشکالی را به نقاشی خود اضافه ‌کند.

در سن 5-7 سالگی ذهن کودکان فراتر می‌رود، به طوری‌که به ترسیم اشکال غیر واقعی و ذهنی می‌پردازد. از 8 سالگی به بعد واقع‌گرایی در نقاشی آنها مشاهده می‌شود.

مدرس کارگاه ابزار و اشیائی از قبیل کاغذ نقاشی، ماژیک‌رنگی، رنگ و گواش در اختیار شرکت‌کنندگان قرار دادند تا با انجام فعالیت‌های آزادانه و خلاق به شناخت و اهمیت حوزه‌های رشدی (رشد حرکتی – شناختی – عاطفی و کلامی) کودکان بپردازند.

بخش دوم کارگاه به کار با مواد، حجم و کاردستی پرداخته شد. در این بخش با انجام فعالیت‌هایی از قبیل ساخت خمیر با دستمال کاغذی و چسب چوب، ساخت کلاژ، کار با گِل با اشاره بر رشد خلاقیت و تقویت قوای پنجگانه کودکان اثراتی ساخته شد. در این فعالیت‌ها بیان شد که کودک با در دست داشتن ابزار و مواد به طور عینی آنها را لمس می‌کند و قوۀ تخیل و خلاقیت خود را بکار می‌گیرد و احساسات خود را با دوستانش به اشتراک می‌گذارد.

در طول آموزش، بر انجام فعالیت آزادانۀ کودکان و پرهیز از الگوبرداری در جهت رشد خلاقیت آنان مجدداً تاکید شد.

منابع مرتبط با کارگاه هنر

1. بکارگیری رویکرد «های اسکوپ» / نویسنده: نیکی هولت، مترجم: شما الهی
2. هوش‌های چندگانه در کلاس‌های درس / نویسنده: تامس آرمسترانگ، مهشید صفری. ناشر: انتشارات مدرسه
3. خلاقیت و راه‌های آزمون و پرورش آنها (استعدادها و مهارت‌ها)/ نویسنده: دکتر ئی. پالتورنس، مترجم: دکتر حسن قاسم‌زاده. ناشر: دنیای نو
4. بکارگیری رویکرد مونتسوری در آموزش پیش از دبستان/ نویسنده: باربارا ایساکس، مترجم: شیما الهی. ناشر: مؤسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان
5. کاربرد رویکرد رجیو امیلیا در آموزش پیش دبستان / نویسنده: لیندا ترنتون؛ پت برانتون، مترجم: آیدا محمدی. ناشر: مؤسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان
6. خلاقیت کاربردی برای نوجوانان و بزرگسالان / نویسنده: باب ابرلی؛ باب استانیش، مترجم: حسن قاسم زاده
7. بازخوانی پائولو فریره با تمرکز به کودک و آموزش کودکان / به روایت ناصر یوسفی. ناشر: کارگاه کودک
8. مبانی هنرهای تجسمی کودکان (برای اولیا و مربیان)/ نویسنده: جان پیکرینگ، مترجم: مرضیه قره داغی قرقشه. ناشر: دنیای نو
9. طبیعت و کودک خردسال (راهنمای عمل مدارس طبیعت)/ نویسنده: رات ویلسون، مترجم: عبدالحسین وهاب‌زاده. ناشر: صحرا شرق
10. رویکرد اشتاینر والدورف ( در آموزش پیش‌دبستانی)/ نویسنده: جانی نیکول، مترجم: آیدا محمدی. ناشر: موسسه پژوهشی تاریخ ادبیات کودکان
11. خلاقیت (شکوفایی) / نویسنده: دکتر ترزا امایلی، مترجم: دکتر حسن قاسم زاده، پروین عظیمی. ناشر: دنیای نو
12. آموزش نقاشی برای خردسالان / نویسنده: جین کوپر بلاند، مترجم: مرضیه قره داغی قرقشه. ناشر: دنیای نو
13. آموزش طراحی و نقاشی دورۀ دبستان/ نویسنده: گلینسکایا، مترجم: نازلی اصغرزاده

گزارش از معصومه_خلیلی‌نیا