آشنایی با انواع ترس در کودکان و نحوه رفع آن
تاریخ انتشار 1403/05/06
113 بازدید 
مدت زمان مطالعه 30 دقیقه 
یک کودک از پر پرنده می‌ترسد، یکی دیگر از سایه، یکی حاضر نیست درمان شود چون از دکتر می‌ترسد، یکی دیگر با دیدن کوچکترین حشره‌ای جیغ می‌کشد. واقعیت این است که ترس یک واکنش طبیعی به تجربه‌ها، ناشناخته‌ها، خاطرات بد و تکرار خاطرات منفی است. ترس‌ها می‌توانند به دلایل مختلفی ایجاد شوند و به نوعی می‌توانند بخشی از رشد طبیعی انسان باشند. این موضوع شامل حال کودکان هم می‌شود. در این مقاله به بررسی بعضی از این ترس‌ها می‌پردازیم.
کودکان از چه چیزهایی می‌ترسند؟
معمولاً کودکان از موارد مختلفی می‌ترسند که می‌تواند به سن، تجربیات، و تخیلاتشان وابسته باشد. اگرچه این ترس‌ها در نظر بزرگسالان کمی عجیب و غریب است، اما باید به تک تک آن‌ها توجه کرد و بعد برای آن‌ها راه‌حل‌هایی با توجه به نیازمندی‌های کودکان پیدا کرد.
ترس کودک از دکتر
ترس کودک از دکتر رفتن یکی از دغدغه‌های متداول در کودکان است و می‌تواند به عوامل مختلفی بستگی داشته باشد. بعضی از کودکان به دلیل تجربه‌های دردناک از تزریقات یا معاینات پزشکی ممکن است احساس ناراحتی کنند. دیگران نیز ممکن است از محیط جدید و بوهای غیرمعمول در مطب پزشک دچار نگرانی شوند. تجربیات منفی پیشین هم می‌تواند به تقویت این احساسات کمک کند.
برای کمک به کودکان در مقابله با این ترس، والدین و مربیان می‌توانید پیش از مراجعه به دکتر، کودک را با محیط و فرایندهای معمول آشنا کنید. می‌توانید کتاب تصویری کودکان درباره مراجعه به دکتر بخوانید یا با بازی‌های نقش‌آفرینی، تجربه مراجعه به پزشک را شبیه‌سازی کنید. کتاب از دکتر می‌ترسی و کتاب باب اسفنجی به دکتر می‌رود از انتشارات نردبان می‌تواند در این زمینه به شما کمک کند.
ترس کودکان از دکتر: دلایل + بهترین روش برخورد
ترس کودک از تاریکی
دیگر همه ما می‌دانیم که اغلب کودکان ترس از تاریکی را تجربه کرده و می‌کنند. ترس از تاریکی در کودکان اغلب ناشی از تخیل قوی آن‌هاست که می‌تواند به موجودات خیالی، سایه‌های عجیب، هیولا، یا صداهای ناشناخته نسبت داده شود. این ترس می‌تواند به مشکلات خواب و اضطراب منجر شود.
شما برای کمک به کودکان در مقابله با ترس از تاریکی ابتدا می‌توانید به آن‌ها اطمینان دهید که در اتاقشان هیچ چیز ترسناکی وجود ندارد. حضور والدین در کنار کودک و صحبت کردن با صدای آرام می‌تواند به او احساس امنیت بدهد. به کودک اجازه دهید درباره ترس‌هایش صحبت کند و احساساتش را بیان کند. شنیدن و پذیرش احساسات او می‌تواند به او کمک کند تا با ترس‌هایش کنار بیاید.
انتشارات کودک و نوجوان نردبان در کتاب تاریکی ترس ندارد و کتاب فرانکلین از تاریکی نمی ترسد به شما و فرزندتان یاد می‌دهد که چطور با این ترس مقابله کنید.
ترس کودک از گم شدن
ترس از گم شدن ناشی از نیاز اساسی به امنیت و وابستگی به والدین و مراقبان است. این ترس می‌تواند در مکان‌های شلوغ مانند مراکز خرید، خیابان‌های شلوغ، پارک‌ها، عروسی و عزا قوی‌تر باشد. کودکان ممکن است احساس کنند که اگر از والدین جدا شوند، دیگر آن‌ها را پیدا نخواهند کرد و همین باعث اضطراب زیادی برایشان می‌شود. البته که حتی یک تجربه کوتاه در این زمینه در فرزندان باعث گسترش ترس در آن‌ها تا مدت‌های مدید خواهد بود.
- پس لازم است به کودک بیاموزید که نام کامل، شماره تلفن والدین و آدرس خانه را حفظ کند. این اطلاعات می‌تواند در مواقع اضطراری به او کمک کند.
- یا در مکان‌های شلوغ، یک نقطه ملاقات مشخص تعیین کنید تا اگر کودک گم شد، به آنجا برود. این مکان باید به راحتی قابل شناسایی باشد.
- به او بیاموزید که در صورت گم شدن، به یک بزرگسال قابل اعتماد، مانند یک پلیس یا کارمند فروشگاه، مراجعه کند و درخواست کمک کند .(به او اطلاعات کافی از پلیس و کارمند قابل اعتماد را بدهید.)
کتاب ترس فرفری از گم شدن مامانش ، ای وای گم شدم و دیدی گم شدیم، کتاب‌هایی است که می‌تواند در آموزش این موارد امنیتی و مهارتی به فرزندان شما کمک کند.
ترس از صداهای بلند
ترس فرزند شما از صداهای بلند، مانند صدای رعد و برق، سشوار و جاروبرقی، ترقه، دعوا یا حتی صدای بلند تلویزیون، امری نگران‌کننده نیست. این ترس ممکن است به دلیل حساسیت کودکان به صداهای ناگهانی و ناشناخته، یا تجربیات منفی قبلی با صداهای بلند باشد.
- برای کمک به کودکان در مقابله با ترس از صداهای بلند راه‌های متعددی وجود دارد. به‌طور مثال به کودک اجازه دهید درباره ترس‌هایش صحبت کند و احساساتش را بیان کند. شنیدن و پذیرش احساسات او می‌تواند به او کمک کند تا با ترس‌هایش کنار بیاید.
- یا وقتی خودتان با صداهای بلند مواجه می‌شوید، واکنش آرام و مثبت نشان دهید. کودکان از والدینشان الگو می‌گیرند و مشاهده واکنش آرام شما می‌تواند به آن‌ها کمک کند تا احساس امنیت بیشتری داشته باشند.
- یادتان باشد قبل از مواجهه با صداهای بلند، کودک را آماده کنید. توضیح دهید که این صداها چیستند و از کجا می‌آیند.
خواندن این کتاب را هم فراموش نکنید: ترس فرفری از صدای بلند
ترس از حیوانات
ترس از حیوانات ناشی از تجربیات منفی گذشته، عدم آشنایی با حیوانات، یا حتی شنیدن داستان‌ها و تصاویر ترسناک از حیوانات است. البته ممکن است کودکتان طی تماشای مستندها دچار ترس شده باشد.
پس کودکان را با اطلاعات درست درباره حیوانات آشنا کنید. کتاب حیوانات، فیلم‌های مستند و برنامه‌های آموزشی می‌توانند به کودک کمک کنند تا بیشتر با حیوانات آشنا شوند و از ترسشان کاسته شود. همچنین هر گام کوچک کودک در جهت غلبه بر ترسش را تشویق کنید. این تقویت مثبت می‌تواند اعتماد به نفس در کودکان را افزایش دهد.
برای کاهش ترس کودکان پیش از مراجعه به مشاور راهکارهایی وجود دارد که می‌توانید بعضی از آن‌ها را در کتاب‌ها بخوانید.
ترس از جدایی در کودکان
اضطراب جدایی در کودکان یک مسئله رایج است و اغلب در کودکان نوپا و پیش‌دبستانی دیده می‌شود. این ترس می‌تواند به علت وابستگی شدید به والدین یا مراقبان باشد و به‌طور معمول در سنین 6 ماهگی تا 3 سالگی به اوج خود می‌رسد. به کودک اطمینان دهید که شما همیشه بازمی‌گردید. این کار را با گفتن جملات مثبت و اطمینان‌بخش انجام دهید. مثلاً بگویید: «من برمی‌گردم بعد از اینکه کارم تمام شد.»
روتین‌ها و آیین‌های خاصی برای خداحافظی ایجاد کنید. این کار به کودک کمک می‌کند تا بداند که جدایی موقتی است و شما بازخواهید گشت. ترس از جدایی ممکن است زمان ببرد تا از بین برود. با صبر و پایداری به کودک کمک کنید تا به تدریج با این ترس کنار بیاید.
در این راه می‌توانید کتاب های مقابله با اضطراب دوری برای 3 ساله ها را برای فرزندتان بخوانید.
علت ترس کودکان: نشانه ها + راه های برخورد و مدیریت کردن آن
ترس از افراد غریبه
ترس از افراد غریبه به‌طور معمول در کودکان 6 تا 12 ماهه شروع می‌شود و ممکن است تا چند سال ادامه پیدا کند. این ترس بخشی از فرایند رشد و توسعه شناختی کودکان است و معمولاً نشانه‌ای از تشخیص و تمایز بین افراد آشنا و غریبه‌ها است. برای کمک به کودکان در مواجهه با این ترس، می‌توانید از روش‌های زیر استفاده کنید:
- به احساسات کودک احترام بگذارید و او را تحت فشار قرار ندهید تا با غریبه‌ها تعامل کند. به او زمان بدهید تا به تدریج به افراد جدید عادت کند.
- هنگام معرفی افراد جدید، خودتان در کنار کودک باشید تا احساس امنیت کند. حضور شما به او اطمینان می‌دهد که او در امان است.
ما در انتشارات نردبان کتاب‌های روبه‌رو شدن با غریبه ها، حواسم به غریبه‌ها هست و اگر یک غریبه ببینی را در همین زمینه منتشر کرده‌ایم که می‌توانند راهکار خوبی برای مواجهه فرزندانتان با این موضوع باشد.
ترس از تغییرات
ترس از تغییرات می‌تواند به دلیل ناپایداری و عدم قطعیت مرتبط با تغییرات جدید باشد. این تغییرات می‌توانند شامل مواردی مانند تغییر مدرسه، جابجایی خانه، ورود به یک خانواده جدید (مانند تولد یک خواهر یا برادر) یا حتی تغییرات کوچک‌تر در روال روزانه باشند.
ایجاد یک محیط حمایتی و پایدار، می‌تواند به کودک کمک کنید تا به تدریج با تغییرات کنار بیاید و اعتماد به نفس بیشتری پیدا کند. پس به کودک زمان بدهید تا با تغییرات سازگار شود و انتظارات واقع‌بینآن‌های داشته باشید. با او همدلی کنید و نشان دهید که احساساتش را درک می‌کنید. اطمینان دهید که در کنارش هستید و از او حمایت می‌کنید.
کتاب‌های خانه‌‌ی جدید گربه بزرگه و تو هم شجاعی می‌توانند انتخاب خوبی برای صحبت کردن در مورد تغییراتی مثل تغییر خانه و محله باشند.
ترس از شکست
ما نیز این تجربه را داشته‌ایم که فشارهای زیاد از جانب والدین یا معلمان، انتظارات بالای خودمان، یا تجربیات منفی قبلی سبب شوند که از شکست بترسیم. کودکان ما نیز در مقابله با این ترس‌ها نیاز به کمک دارند. پس تجربیات شخصی خود از شکست‌ها و موفقیت‌ها را با کودک به اشتراک بگذارید و نشان دهید که شکست نیز می‌تواند منجر به یادگیری و رشد شود.
- به جای تمرکز بر نتیجه نهایی، تلاش و پیشرفت کودک را تشویق کنید.
- از سرزنش یا نقد منفی کودک در مواقع شکست خودداری کنید و به جای آن، او را تشویق کنید تا از تجربیاتش بیاموزد.
ما خواندن کتاب اول تو و کتاب خرگوشک به هر قیمتی برنده نشو را نیز به شما و فرزندانتان پیشنهاد می‌کنیم.
فواید کتاب و کتابخوانی برای کودکان
ترس از بیماری
ترس از بیماری در کودکان می‌تواند در هر سنی رخ دهد و معمولاً ناشی از تجربیات شخصی، مشاهده بیماری در اطرافیان، یا حتی شنیدن اخبار و اطلاعات ترسناک در مورد بیماری‌ها است. این ترس ممکن است به صورت اضطراب عمومی در مورد سلامتی خود یا عزیزان، اجتناب از مکان‌ها و فعالیت‌ها، یا حتی بروز علائم جسمانی ناشی از اضطراب بروز کند. شنیدن اخبار و اطلاعات منفی و ترسناک در مورد بیماری‌ها، به ویژه در دوران همه‌گیری‌ها، می‌تواند ترس از بیماری را تشدید کند.
والدین و مراقبان می‌توانند با ایجاد محیطی امن و حمایت‌کننده، آموزش و اطلاع‌رسانی مناسب، و تقویت مهارت‌های مدیریت استرس به کودکان کمک کنند تا با این ترس مقابله کنند و به تدریج اعتماد به نفس بیشتری در مواجهه با بیماری‌ها پیدا کنند. در موارد شدیدتر، مشاوره تخصصی با روانشناس کودک می‌تواند بسیار مفید باشد و به کودک کمک کند تا استراتژی‌های مؤثرتری برای مدیریت ترس و اضطراب خود بیاموزد.
کتاب پرهای یادگاری یک غاز استثنایی در این زمینه با زبان داستانی با کودکان صحبت می‌کند.
ترس از امتحان و فشار اجتماعی
ترس از امتحان و فشار اجتماعی در کودکان ممکن است به دلیل انتظارات بالای والدین و معلمان، مقایسه با همسالان، یا تجربیات منفی قبلی از امتحانات ایجاد شود. این ترس می‌تواند باعث افت تحصیلی، کاهش اعتماد به نفس و حتی مشکلات جسمانی مانند سردرد و ناراحتی‌های گوارشی شود. فشار اجتماعی نیز به ترس و نگرانی کودک از قضاوت یا انتظارات دیگران، از جمله همسالان، والدین و معلمان، اشاره دارد.
- پس لازم است از مقایسه کودک با دیگران خودداری کنید و او را به خاطر ویژگی‌های منحصر به فردش تشویق کنید.
- به کودک یاد دهید که اشتباهات بخشی از یادگیری هستند و همه ممکن است آن‌ها را تجربه کنند.
- همچنین به کودک اجازه دهید که مسئولیت‌های خود را برعهده بگیرد و در تصمیم‌گیری‌های مرتبط با تحصیلش مشارکت کند
نردبان قرمز در این‌باره کتاب ما از امتحان نمی‌ترسیم را برای گروه‌های سنی 7 سال به بالا منتشر کرده است.
ترس از آب یا شنا
ترس از آب یا شنا، به اضطراب و نگرانی شدید کودک در مواجهه با آب، استخر، دریا یا هر محیط آبی گفته می‌شود. این ترس می‌تواند مانع از لذت بردن کودکان از فعالیت‌های آبی، و حتی در برخی موارد، باعث اجتناب کامل از این فعالیت‌ها شود. یادگیری شنا نه تنها برای تفریح و لذت بردن، بلکه برای ایمنی و پیشگیری از حوادث نیز مهم است.
ترس از آب یا شنا در کودکان، که به آن "آب‌هراسی" نیز گفته می‌شود، می‌تواند دلایل مختلفی داشته باشد، از جمله تجربیات منفی قبلی، عدم آشنایی با محیط آبی، یا حتی مشاهده رفتارهای ترسناک دیگران در آب.
- والدین و مربیان می‌توانند با ایجاد محیطی امن و حمایت‌کننده، معرفی تدریجی به آب، و تقویت تجربیات مثبت به کودکان کمک کنند تا این ترس را غلبه کنند و از فعالیت‌های آبی لذت ببرند.
- در موارد شدیدتر، مشاوره تخصصی می‌تواند راهگشا باشد و به کودک کمک کند تا با ترس‌های خود بهتر کنار بیاید.
ما خواندن کتاب راز عجیب بچه قورباغه را هم به شما پیشنهاد می‌کنیم.
آیا ترس‌های کودک با افزایش سن و رشد او تغییر می‌کنند؟
جواب سوال بالا مثبت است.
ترس‌ها در کودکان با افزایش سن و رشد تغییر می‌کنند و تحت تأثیر عوامل مختلفی قرار دارند. با درک و توجه به این تغییرات، والدین و مراقبان می‌توانند به کودکان کمک کنند تا ترس‌های خود را مدیریت کرده و با اعتماد به نفس بیشتری به زندگی روزمره خود بپردازند.
خوب است بدانیم با افزایش سن، کودکان توانایی‌های شناختی بیشتری پیدا می‌کنند که به آن‌ها کمک می‌کند ترس‌های غیرمنطقی را بهتر درک کرده و مدیریت کنند. فراموش نکنید که نوع حمایت و تربیت والدین نقش مهمی در مدیریت ترس‌های کودکان دارد. والدینی که به طور فعال به کودکان خود کمک می‌کنند تا با ترس‌هایشان مقابله کنند، می‌توانند به کاهش این ترس‌ها کمک کنند.
