چطور کودکانی امیدوار داشته باشیم؟




امید یک مهارت قابل اندازهگیری، قابل یادگیری و قابل آموزش است که میتواند تأثیر مثبت زیادی بر زندگی کودک شما داشته باشد. تحقیقات نشان میدهد که امید بیشتر با نمرات بالاتر، بهبود توجه، خلاقیت و حل مسئله در کلاس، بهبود عملکرد ورزشی و روابط باکیفیتتر مرتبط است. امید بیشتر همچنین با تابآوری در برابر اضطراب و افسردگی، خشونت کمتر و احتمال کمتر رفتارهای پرخطر، اعتیاد و تنهایی مرتبط است.
یادگیری امید از خانه شروع میشود. با استفاده از چند راهکار به عنوان راهنمای خود، میتوانید تغییرات کوچکی ایجاد کنید که تأثیرات بزرگی بر سلامت کوتاهمدت و بلندمدت فرزند شما داشته باشد.
ناامیدی در کودکان به چه شکل است؟
احساس ناامیدی در کودکان میتواند به شکلهای مختلفی بروز کند و معمولاً به صورت تغییرات در رفتار، احساسات و تواناییهای روانی آنها ظاهر میشود. این تغییرات ممکن است شامل موارد زیر باشد:
کاهش انگیزه و علاقه: کودک ممکن است دیگر علاقهای به فعالیتهایی که قبلاً برایش جذاب بودند، نداشته باشد. حتی در فعالیتهایی که معمولاً برایش لذتبخش بودند، حالا احساس بیانگیزگی کند.
افزایش اضطراب و نگرانی: کودکان ممکن است بیشتر نگران آینده، وضعیت مدرسه، یا روابط اجتماعیشان باشند. این نگرانیها میتوانند به استرس مداوم و احساس ترس از شکست یا عدم موفقیت منجر شوند.
کمبود اعتماد به نفس: وقتی کودکان احساس ناامیدی میکنند، ممکن است دیگر به تواناییهای خود اعتماد نداشته باشند. آنها ممکن است خود را در انجام وظایف مختلف ناتوان ببینند و از تلاش برای انجام کارها دست بردارند.
********************************************************
نشانه های کودک بی اعتماد به نفس
********************************************************
افسردگی و گریه کردن: برخی کودکان ممکن است به طور مرتب احساس غمگینی یا افسردگی داشته باشند. این احساسات میتوانند با گریههای بیدلیل، تغییرات در خواب یا اشتها، و یا رفتارهای انزواطلبانه همراه باشند.
********************************************************
********************************************************
تغییرات رفتاری و عصبانیت: کودکان ممکن است در پاسخ به احساس ناامیدی، به صورت عصبی یا پرخاشگر رفتار کنند. این واکنشها میتواند به صورت افزایش دعوا، ناسازگاری با دیگران، یا ناتوانی در کنترل احساسات ظاهر شود.
********************************************************
********************************************************
انزوا از دیگران: کودک ممکن است تمایل به دوری از دوستان و خانواده پیدا کند و در تعاملات اجتماعی کمتری شرکت کند. این انزوا میتواند به دلیل احساس بیفایده بودن یا ترس از قضاوتهای منفی باشد.
دشواری در تمرکز: احساس ناامیدی ممکن است باعث شود که کودک نتواند بر روی تکالیف مدرسه یا سایر فعالیتهای روزمره تمرکز کند، که ممکن است به افت عملکرد تحصیلی و مشکل در انجام وظایف منجر شود.
5 راهکار برگرداندن امید به کودکان
برای اینکه بتوان امید در زندگی کودکان را تقویت کرد یا زنده نگه داشت لازم است گام به گام پیش بروید:
1. شناسایی و مدیریت واکنش به استرس
هنگامی که چیزی شما را تحریک میکند، بدن شما واکنشی فیزیولوژیکی در عرض 90 ثانیه نشان میدهد که در آن شما در حالت "مبارزه، فرار یا انجماد" قرار میگیرید. مهارتهای مدیریت استرس مهارتهایی هستند که به شما کمک میکنند این 90 ثانیه را مدیریت کنید. با آموزش این مهارتها به کودکان، شما به آنها میآموزید که چگونه از واکنشهای فیزیکی بدنشان عبور کنند و سپس آرام واکنش نشان دهند.
آموزش مهارتهای مدیریت استرس در خانه آسان است. وقتی متوجه شدید که فرزندتان تحریک شده است، از این روشها استفاده کنید:
تنفس عمیق: از فرزندتان بخواهید که با چشمان بسته برای 90 ثانیه نفس عمیق بکشد قبل از اینکه واکنشی نشان دهد.
تمرکز بر پنج حس: با توجه به لحظه حال، فرزندتان را وادار کنید که به آنچه با هر یک از حواس پنجگانه خود مشاهده میکند توجه کند.
تصویرسازی: از فرزندتان بخواهید شب قبل از رویدادهای مهم، زمان بگذارد و موفقیت را در ذهن خود تصویرسازی کند. تصویرسازی موفقیت شب قبل میتواند استرس در هنگام رویداد واقعی را کاهش دهد.
2. تمرین عادات خوشحالکننده
هرچه ذهنیت امیدوارانهتری داشته باشید، شادتر و سالمتر خواهید بود. وقتی درباره امید با کودکان خود صحبت میکنید، مهم است که بر عادات خوشحالکننده تمرکز کنید که آنها میتوانند برای الهامبخشی به ذهنیت امیدوارانه انجام دهند.
برخی از عادات خوشحالکننده که میتوانید در خانه امتحان کنید عبارتند از:
پایان دادن به شب بهطور مثبت: هر شب از فرزندتان بخواهید یک چیزی که برایش شکرگزار است و یک عمل مهربانی که شاهد آن بوده است را لیست کند. پایان دادن به شب با تمرکز بر مثبتاندیشی راه خوبی برای تحریک نگرش مثبت برای روز بعد است.
برگزاری جشنهای رقص: با رقصیدن، آواز خواندن و خندیدن احساسات مثبت را تحریک کنید.
خوردن غذاهای سالم: میوهها و سبزیجات نه تنها برای بدن شما مفید هستند، بلکه برای مغز شما هم مفیدند. اطمینان از اینکه کودکان هر روز میوهها و سبزیجاتی که به تقویت امید کمک میکنند دریافت کنند، میتواند به آنها کمک کند که امیدوار، شاد و سالم بمانند.
3. انجام اقدامات الهامبخش با استفاده از اهداف SMART
عمل تعیین اهداف خاص، قابل اندازهگیری، قابل دسترس، مرتبط و زماندار (SMART) و سپس پیگیری آنها با اقدامات الهامبخش میتواند به شما کمک کند که ذهنیت امیدوارانهای را حفظ کنید.
ما توصیه میکنیم که نه تنها برای خودتان اهداف SMART تعیین کنید، بلکه به کودکان خود کمک کنید تا اهداف SMART خود را تعیین کنند. کار کردن روی اهداف فردی به عنوان یک خانواده میتواند احساسات مثبت و شور و شوق ایجاد کند، که هر دو در رسیدن به اهداف کمک میکنند.
4. ایجاد شبکه امید
شبکه امید شما گروهی از افرادی است که شما را میشناسند، قدردان شما هستند، قوتهای شما را میبینند و به شما کمک میکنند تا نگرش امیدوارانه خود را حفظ کنید.
بسیاری از کودکان در شناسایی شبکه امید خود مشکل دارند. وقت بگذارید و فهرستی از والدین و اعضای خانواده، اعضای هیئت علمی و کارکنان مدرسه، دوستان و متخصصان پزشکی که فرزندتان میتواند در مواقع نیاز به آنها مراجعه کند، بنویسید.
5. غلبه بر چالشهای امید
با معرفی چهار کلید به فرزندتان، میتوانید آنها را برای چالشهایی که در طول زندگی با آنها روبهرو خواهند شد آماده کنید. به همین دلیل است که کلید پنجم امید، تمرین این مهارتها هنگام بروز مشکلات است.
برخی از رایجترین چالشهایی که کودکان با آنها روبهرو میشوند شامل اندیشیدن و نگرانی، درونی کردن شکست و تلاش برای کنترل امور غیرقابل کنترل است. کمک به کودکان برای شناسایی این چالشها و سپس پاسخ دادن به آنها با مهارتهای مدیریت استرس، عادات خوشحالکننده و اهداف SMART به روشهای مثبت اهمیت دارد. یادگیری امیدواری در کودکان یک فرایند است و در طول راه موانعی وجود خواهد داشت. با این حال، هیچ زمان حیاتیتر از این برای معرفی امید به کودکان شما وجود نداشته است.
نقش کتاب در افزایش امیدواری در کودکان
نقش کتاب در افزایش امیدواری در کودکان بسیار مهم و تأثیرگذار است. داستانها و کتابهای الهامبخش میتوانند نگرش مثبت را در ذهن کودکان شکل داده و به آنها یاد دهند که با تلاش، پشتکار و امید میتوانند بر چالشها غلبه کنند. کتاب های کودک با ارائه شخصیتهای مثبت و داستانهای انگیزشی، مهارتهای حل مسئله، تفکر خلاق و خودباوری را در کودکان تقویت کرده و به آنها میآموزند که حتی در شرایط سخت، امید و تلاش میتواند راهی برای موفقیت باشد. همچنین، مطالعه کتابهای مناسب سن کودک به او کمک میکند تا احساسات خود را بهتر درک کند و نگرشی خوشبینانه نسبت به آینده داشته باشد.
نتیجه گیری
امید در حقیقت همان نیرویی است که میتواند کودکان را از دشواریها عبور دهد و آنها را برای آیندهای روشن آماده کند. از طریق آموزش مهارتهای ساده و عملی، همچون مدیریت استرس و ایجاد عادات مثبت، والدین میتوانند به کودکان کمک کنند تا نه تنها با چالشها روبهرو شوند، بلکه از آنها برای رشد و پیشرفت استفاده کنند.