نشانه های ترس کودک از غریبه ها و روش های مقابله با آن

ترس کودکان از غریبه‌ها پدیده‌ای رایج و بخشی طبیعی از روند رشد آن‌ها محسوب می‌شود. این ترس زمانی ظاهر می‌شود که کودک ارتباطی قوی و سالم با افراد آشنا – مانند والدین – برقرار کرده باشد. از آنجایی که نوزادان و کودکان خردسال به بزرگسالان آشنا احساس امنیت بیشتری دارند، ممکن است در مواجهه با افراد غریبه واکنش‌هایی مانند گریه، بی‌قراری، سکوت، ترس یا پنهان شدن نشان دهند.

اما چه نشانه‌هایی بیانگر ترس کودک هستند؟ او از چه چیزی واهمه دارد؟ و چگونه می‌توان به او کمک کرد تا بر این ترس غلبه کند؟ در این مقاله به این پرسش‌ها پاسخ خواهیم داد.

نشانه های ترس کودک از غریبه ها

ترس از غریبه‌ها یکی از مراحل طبیعی رشد کودکان است که معمولاً از حدود ۶ ماهگی آغاز می‌شود و تا ۲ سالگی ادامه می‌یابد. در این دوره، کودک با تشخیص تفاوت بین افراد آشنا و ناآشنا، واکنش‌های مختلفی نشان می‌دهد. این واکنش‌ها می‌توانند شامل گریه، جیغ، چهره‌ی ترسیده، سکوت بیش از حد، تلاش برای پنهان‌شدن و چسبیدن به والدین باشند.

این ترس به دلیل رشد دلبستگی ایمن و سالم کودک به والدین و مراقبان اصلی است. کودک در این مرحله متوجه می‌شود که افراد آشنا برای او امنیت و آرامش فراهم می‌کنند و در نتیجه، با مواجهه با غریبه‌ها احساس ناامنی می‌کند.

چرا برخی کودکان از غریبه ها می ترسند؟

ترس از غریبه‌ها یک مرحله طبیعی در رشد کودکان است و معمولاً به دلایل مختلفی اتفاق می‌افتد که در ادامه به برخی از آن‌ها اشاره می‌کنیم:

توسعه پیوند عاطفی: در مراحل اولیه رشد، کودکان به تدریج شروع به ایجاد پیوند عاطفی با والدین و افراد آشنا می‌کنند. این پیوند موجب می‌شود که آن‌ها احساس امنیت و راحتی بیشتری در حضور افرادی که می‌شناسند، داشته باشند. در مقابل، حضور غریبه‌ها باعث احساس عدم امنیت و ترس می‌شود.

پاسخ به تغییرات محیطی: ترس از غریبه‌ها ممکن است نتیجه‌ای از تغییرات محیطی باشد. کودکانی که در محیط‌های ثابت و آشنا رشد کرده‌اند، وقتی در برابر افراد یا موقعیت‌های جدید قرار می‌گیرند، ممکن است احساس بی‌اطمینانی کنند و ترس به سراغشان بیاید.

تقویت رفتارهای اجتماعی: این ترس می‌تواند به عنوان یک رفتار محافظتی در نظر گرفته شود. ترس از غریبه‌ها می‌تواند به کودک کمک کند تا از موقعیت‌های خطرناک یا نا آشنا دوری کند و بیشتر به والدین یا افرادی که به آن‌ها اعتماد دارد، بچسبد.

تجربیات منفی قبلی: گاهی کودکان ممکن است تجربه‌ای منفی از یک غریبه داشته باشند که این تجربه به ترس بیشتر از غریبه‌ها منجر شود. این نوع ترس به شکل یک واکنش یادگرفته شده است.

ترس از غریبه ها از چه سنی شروع می شود؟

گفتیم که ترس از غریبه‌ها معمولاً در دوران ۶ تا  ۱۸ ماهگی شروع می‌شود. درواقع ترس از غریبه‌ها در نوزادان و ترس از غریبه‌ها در کودکان ممکن است برمبنای میزان یادگیری آن‌ها بین تفاوت میان افراد آشنا و غریبه‌ها باشد. کودکان مبتلا به ترس از غریبه‌ها ممکن است هنگامی که فردی غریبه به سمت آن‌ها می‌آید، گریه کنند یا احساس ترس کنند. این واکنش طبیعی است و معمولاً به‌طور موقت و تا سن 2 سالگی برطرف می‌شود.

ترس از غریبه‌ها به‌ عنوان بخشی از فرآیند یادگیری کودک در تشخیص آشنایی و ناآشنایی رخ می‌دهد و شدت آن در میان کودکان مختلف متفاوت است. در این دوره، ممکن است کودک یک والد را بیشتر از دیگری ترجیح دهد و حتی به‌طور موقت دیگر افراد آشنا مانند پدربزرگ و مادربزرگ را به‌ عنوان غریبه تلقی کند. این رفتار معمولاً طبیعی است و نیازی به نگرانی ندارد. اگر کودکی دچار این نوع ترس است، بهتر است والدین به‌طور آرام و بدون واکنش زیاد کودک را تسکین دهند و به او اطمینان دهند که همه‌چیز به‌طور طبیعی در حال پیشرفت است.

ترس بیشتر کودکان از غریبه‌ها تا حدود دو سالگی شروع به کاهش می‌کند، اما ترس از غریبه‌ها در کودکان بزرگتر نیز غیرمعمول نیست. اما اگر ترس کودک دو ساله از غریبه‌ها شدید یا طولانی شود، ممکن است نشان‌دهنده یک اضطراب عمومی‌تر باشد و در این صورت کودک نیاز به ارزیابی پزشکی خواهد داشت.

روش های کاهش ترس کودک از غریبه ها

اگرچه ترس از غریبه‌ها بخشی از رشد طبیعی برای نوزادان و کودکان کوچک است، کارهایی وجود دارد که می‌توانید انجام دهید تا به کودک کمک کنید کمتر نگران شود:

• از ترس کودک نسبت به غریبه‌ها غافل نشوید یا آن را نادیده نگیرید. این می‌تواند ترس را بدتر کند.
• دست کودک خود را بگیرید یا اجازه دهید هنگام ملاقات با افراد جدید روی دستان شما را بگیرد.
• اگر ممکن است، غریبه‌ها را ابتدا در خانه معرفی کنید. خانه جایی است که کودک شما احساس راحتی بیشتری می‌کند.
• اگر کودک شما از ملاقات با شخص جدید بسیار ناراحت شد، او را آرام کنید و سعی کنید رویکرد متفاوتی مثل بازی گروهی با هم امتحان کنید. همچنین می‌توانید کودک را کمی از شخص جدید دور کنید تا آرام شود و سپس دوباره امتحان کنید.
• وقتی که وقت خود را با افراد جدید می‌گذرانید، اسباب‌بازی یا پتوی مورد علاقه کودک را همراه خود ببرید.
• خودتان آرام باشید. کودک شما از سیگنال‌های شما پیروی خواهد کرد. او بیشتر احتمال دارد که آرام و مطمئن باشد اگر متوجه شود شما هم همینطور احساس می‌کنید.
• اجازه دهید کودک خود کارهایی مثل غذا خوردن، کاوش در محیط‌های بازی جدید و سرگرم کردن خود با اسباب‌بازی‌ها را انجام دهد.
• به کودک خود تجربه‌های جدید بدهید و او را با چهره‌های جدید آشنا کنید. با گذشت زمان، او متوجه می‌شود که هیچ اتفاق بدی نمی‌افتد.
• سعی کنید برای حل مشکلات به سرعت وارد عمل نشوید و به کودک فرصت دهید تا خود راه‌حل‌هایی پیدا کند.
• کودک خود را تشویق کنید تا مسئولیت برخی از کارهای ساده خانه را بر عهده بگیرد، مثل قرار دادن کالاها در سبد خرید، چک کردن جعبه نامه یا چیدن میز.
• به کودک کمک کنید تا یاد بگیرد که در مکان‌های دیگر نیز برای خوابیدن آرام شود. این مهارت به شما کمک می‌کند اگر نیاز به ترک کودک در زمان خواب یا چرت زدن داشته باشید، مثلاً در مراکز نگهداری کودک یا هنگام خوابیدن در خانه اقوام.

جمع بندی