یک عصر فرهنگی متفاوت در خانه هنرمندان: رونمایی از مجموعه «کی؟ چی؟ کجا؟»

در یک عصر دلپذیر دی‌ماه، خانه هنرمندان ایران میزبان اتفاقی مهم بود؛ مراسم رونمایی از ۱۳ عنوان کتاب جدید از مجموعه «کی؟ چی؟ کجا؟»، مجموعه‌ای که با هدف تقویت هویت ایرانی و ترویج آگاهی فرهنگی برای نوجوانان منتشر شده است. 

در این روز نویسندگان و تصویرگران، و مدیران انتشارات نردبان در کنار دیگر هنرمندان حوزه کودک دور هم جمع شده‌ بودند تا شاهد رونمایی و گفتگو درباره‌ی کتاب‌هایی باشند که با پژوهش‌های چندساله نویسندگان به دست مخاطبان نوجوان رسیده‌اند. مهمان ویژه این روز نوجوان‌هایی بودند که سال‌هاست مخاطبان کتاب‌های انتشارات فنی ایران هستند.

کتاب‌هایی که تاریخ ایران را بازخوانی می‌کنند

مجموعه‌ای که در این مراسم رونمایی شد، شامل کتاب‌هایی است که تاریخ، فرهنگ و هنر ایران را برای نسل نوجوان بازخوانی می‌کنند. این کتاب‌ها روایت‌گر چهره‌ها، مکان‌ها، و رویدادهای برجسته‌ای از تاریخ ایران هستند که با هدف معرفی میراث فرهنگی به نسل جدید طراحی شده‌اند.

کتاب‌هایی چون سیمین دانشور (نویسنده: فاطمه سرمشقی)، نیما یوشیج (نویسنده: حسین تولایی)، محمدرضا شجریان (نویسنده: کیوان مهرگان) به دنیای کسانی پرداخته‌اند که تأثیرات عمیقی بر فرهنگ ایرانی داشته‌اند. این آثار با زبان ساده و تصاویر جذاب، سعی دارند این شخصیت‌ها و یادگارها را به دنیای نوجوانان نزدیک کنند.

همچنین، ناصر حجازی و عبدالله موحد (نویسنده: ابراهیم افشار) و غلامرضا تختی (نویسنده: محمدرضا یوسفی)، به خوبی توانسته‌اند شرح کاملی از پهلوانان و قهرمانان ایران را پیش روی مخاطبان قرار بدهند.

پروین اعتصامی (نویسنده: بدری مشهدی) و جبار باغچه‌بان (نویسنده: حمیدرضا توکلی) نیز در این مجموعه معرفی شده‌اند، که هر کدام سهم بزرگی در ادب و فرهنگ ایران داشته و دارند.

از دیگر کتاب‌های این مجموعه می‌توان به شب یلدا (نویسنده: فاطمه سرمشقی)، خلیج فارس (نویسنده: حمید اباذری) و اکباتان (نویسنده: بدری مشهدی) اشاره کرد که بخش‌هایی از تاریخ جغرافیایی و فرهنگی ایران را برای نوجوانان روایت می‌کنند.

این مجموعه همچنین شامل کتاب‌هایی مانند نقش جهان (نویسنده: ریحانه جعفری) است که به بررسی معماری و هنر ایرانی می‌پردازد. داریوش مهرجویی (نویسنده: احمد طالبی‌نژاد) دیگر کتابی است که در این مراسم به مخاطبان معرفی شد. این کتاب به معرفی کارنامه درخشان این فیلمساز برجسته و تأثیر او در سینمای ایران اختصاص دارد.

لحظه‌ای خاص با سخنرانی‌های تاثیرگذار

در ابتدای مراسم، فرزانه آقاپور، منتقد و استاد دانشگاه، با کلمات خود فضا را پر از معنا کرد. او از اهمیت این مجموعه در پاسخ به روند جهانی ‌شدن فرهنگ‌ها سخن گفت و افزود: «این کتاب‌ها فقط یک پروژه فرهنگی نیستند. این مجموعه فرصتی است برای بازتعریف هویت فرهنگی ایران در دنیای امروز.»

پس از او، نوبت به مهندس رضا کروبی رسید، مدیرعامل انتشارات نردبان، که در سخنانی دلگرم‌کننده از پروژه «کی؟ چی؟ کجا؟» گفت: «هدف ما از انتشار این کتاب‌ها معرفی فرهنگ ایرانی به جهانیان و شناساندن تاریخ و هنر ایران به نسل جدید است.»

وقتی او از چالش‌ها و چگونگی شکل‌گیری این پروژه سخن می‌گفت، مخاطبان متوجه شدند که این مجموعه نه تنها محصول یک ایده فرهنگی، بلکه نتیجه‌ی تلاش‌های تیمی متعهد و حرفه‌ای است.

یکی از نکات جالب سخنان مهندس کروبی، اشاره به مسائل مربوط به شکایت برندها از استفاده نام آن‌ها در کتاب‌ها بود. این موضوع نشان‌دهنده رویکرد بی‌طرفانه و غیراقتصادی انتشارات نردبان در ارائه محتوا بود. او در انتهای سخنانش، هدف اصلی این پروژه را رسیدن به تألیف ۳۰۰ عنوان کتاب برای نوجوانان ایرانی با هویت ملی دانست و از تمامی فعالان فرهنگی خواست تا با همکاری و همراهی بیشتر، این مسیر را ادامه دهند.

استاد نعمت‌الله فاضلی، پژوهشگر برجسته، سخنران ویژه این مراسم بود. وی تاکید کرد که این مجموعه به هیچ‌وجه محدود به مرزهای ملی نیست. او گفت: «این کتاب‌ها به زبان و لحن امروزی نوشته شده‌اند تا در عین احترام به هویت ملی، به یک شهروند جهانی تبدیل شویم.»

این پژوهشگر همچنین بیان کرد که این نگاه جهانی با هویت‌های محلی و ملی تضادی ندارد و مهم‌تر از همه، لحن و شیوه‌ای است که در ارائه این مفاهیم به کار گرفته می‌شود. او از نویسندگان خواست که در آثار خود از تعصب‌های قومی و ملی دوری کنند و در عوض به دنبال ارائه پیام‌هایی باشند که بر مشترکات انسانی تأکید دارند.

فاضلی در پایان سخنان خود از اهمیت رعایت لحن و شیوه مناسب در نگارش کتاب‌ها صحبت کرد و گفت که نباید روحیه تعصب‌آمیز و جداسازی‌ساز در کتاب‌ها وارد کنیم، زیرا این امر نه تنها در سطح جهانی شایسته نیست، بلکه در سطح ملی نیز می‌تواند به بحران‌هایی منجر شود. او تأکید کرد که برای پرورش ذهنی آزاد و خلاق، باید به کتاب‌ها توجه بیشتری داشته باشیم و از توانایی‌های این رسانه برای شکل‌دهی به آینده‌ای روشن‌تر استفاده کنیم.

پنل‌های جذاب در بررسی چالش‌ها و تجربیات نویسندگان در پروژه «کی؟ چی؟ کجا؟»

در بخش دیگر این مراسم سه پنل جذاب برگزار شد که در آن‌ها نویسندگان کتاب‌ها به اشتراک تجارب و احساسات خود در رابطه با پروژه «کی؟ چی؟ کجا؟» و ارتباط‌شان با موضوعات فرهنگی و تاریخی که در آثارشان به تصویر کشیده شده است پرداختند. این پنل‌ها فرصتی بود برای درک بهتر چالش‌های تالیف کتاب برای نوجوانان، که نیازمند دقت و حساسیت ویژه‌ای است. نویسندگان در گفتگوهای خود به سختی‌های پژوهش و نگارش کتاب‌های تاریخی برای مخاطبان نوجوان اشاره کردند و توضیح دادند که چگونه تلاش کرده‌اند مفاهیم پیچیده‌ی تاریخی و فرهنگی را به زبانی ساده و قابل فهم برای نسل جوان منتقل کنند.

همچنین، آن‌ها به اهمیت پیدا کردن ارتباطی عمیق با نوجوانان و ایجاد فضایی که در آن نوجوانان بتوانند با تاریخ و فرهنگ ایران ارتباط برقرار کنند، پرداختند. بسیاری از نویسندگان اذعان داشتند که نویسندگی برای نوجوانان به چالش‌های خاصی نیاز دارد، این گفتگوها فرصتی بود تا حضار از نزدیک با دغدغه‌ها، امیدها و موفقیت‌های نویسندگان آشنا شوند و بیاموزند که چگونه هر کلمه و هر تصویر می‌تواند به نوجوانان کمک کند تا به درکی عمیق‌تر از تاریخ و فرهنگ ایران دست یابند.

نقش همکاران و تیم اجرایی در موفقیت پروژه فرهنگی «کی؟ چی؟ کجا؟»

در انتهای این مراسم نیز فریدون عموزاده خلیلی به عنوان سرویراستار این مجموعه با مخاطبان سخن گفت. او بیان کرد که این مراسم فرصتی بود تا نویسندگان و اعضای تیم پروژه «کی؟ چی؟ کجا؟» در کنار هم جمع شوند و از تلاش‌های خود در خلق مجموعه‌ای فرهنگی برای نوجوانان ایران صحبت کنند.

عموزاده ادامه داد:« دکتر فرزانه آقاپور، استاد دانشگاه و مدیر اجرایی مراسم، به‌خوبی این رویداد را برگزار کردند و همچنین مهندس کروبی، مدیر پروژه، نقش مهمی در شکل‌گیری این پروژه داشتند. بخش هنری این کار نیز زیر نظر کیانوش غریب‌پور با مدیریت هنری ویژه‌ای انجام شد که موجب کیفیت بالای آثار شد.»

این نویسنده و روزنامه نگار گفت:«نویسندگان این مجموعه درباره زحمات و تحقیقاتی که برای نگارش این کتاب‌ها انجام دادند، صحبت کردند. همچنین از همکاران مختلفی چون دکتر گودرزی که مشاوره‌های اولیه را دادند، ویراستاران مانند کتایون صدرنیا و زهره زنهاری، و مدیر تولید سمیه نوری نیز یاد شد. همه این افراد با تلاش‌های جمعی خود موجب موفقیت این پروژه شدند.

این پروژه، همچون پروژه‌های جمعی موفق دیگری که در ایران برگزار شده، با هدف ترویج فرهنگ و تاریخ ایران و ارتقای هویت ملی برای نوجوانان طراحی شده است و امید می‌رود که ادامه‌دار باشد و به ماندگاری و تاثیرگذاری در میان نسل‌های آینده کمک کند.»

او همچنین اعلام کرد که از امروز این مجموعه کتاب با هنر تصویرگرانی مثل فاطمه هراتی، نازنین جمشیدی، شبنم لهراسبی، حسین ابراهیمی، زینب حسینی، مهرناز کافی، محسن دمندان وارد بازار کتاب شده است. طراحی جلد این مجموعه را حامد زاهد برعهده داشته است.