شوتک این بار گفت نه! (گفتگو با معصومه یزدانی نویسنده کتاب)
تاریخ انتشار 1402/06/08
284 بازدید 
مدت زمان مطالعه 0 دقیقه 
تربیت جنسی همراه با داستان برای خردسالان و کودکان از اولین مهارت‌هاییست که باید به خانواده‌ها آموزش داده شود.
ماجراهای شوتک مجموعه کتابی برای کودکان 3 تا 8 ساله با محوریت مهارت‌های زندگی است که توسط معصومه یزدانی نوشته شده و کتاب‌های نردبان آن را به چاپ رسانده است. در هر جلد از این مجموعه، شوتک به همراه دوستش شاتو، درگیر ماجرایی کودکانه شده و با استفاده از یکی از مهارت‌های زندگی آن را پشت سر می‌گذارد.
در جلد چهاردهم این مجموعه که به تازگی به بازار کتاب کودک آمده، بچه بزرگ‌تری در گوشه خلوتی از زمین بازی مهدکودک از شوتک می‌خواهد لباس‌هایش را در بیاورد اما شوتک با استفاده از مهارت نه گفتن از دردسری که ممکن است برایش درست شود رها شده و از محیط خلوت و ناامن دور می‌شود. درباره این کتاب با معصومه یزدانی به گفت‌وگو نشسته‌ایم.
چه چیزی باعث شد موضوع آزار جنسی کودکان را برای داستان چهاردهم این مجموعه انتخاب کنید؟
اخبار رسمی و غیر رسمی نشان می‌دهد که تهدید آزار جنسی برای کودکان زیادی وجود دارد. معمولا از سه سالگی به بعد کودک بیشتر از قبل با افرادی غیر از پدر و مادر تنها می‌ماند. مهدکودک، زمین بازی، خانه بستگان و دوستان و جاهایی هستند که کودک بدون پدر و مادر یا با فاصله از آن‌ها حضور می‌یابد و اگر کودک مهارت‌های لازم خودمراقبتی را نیاموخته باشد این لحظات شیرین می‌توانند تبدیل به تجربه‌هایی تلخ و دردناک شوند. تجربه‌ای که ممکن است تلخی آن تا پایان عمر دست از جان فرد برندارد. تابوهایی که جامعه و بیشتر از آن ذهن ما به آن‌ها عادت کرده باعث شده نتوانیم درباره این مسائل راحت صحبت کنیم گذشته از آن مستقیم گویی برای خردسالان سخت است و نصیحت هم که در تمام سنین کودکی کارکرد خود را از دست داده است اما در داستان، این امکان وجود دارد که کودک درگیر ماجرا شده و از طریق همذات‌پنداری با شخصیت داستانی آن موقعیت و رفتار درست مربوط به آن را تمرین کند.
در نوشتن این کتاب به چه نکات روانشناسی توجه داشتید؟
برای رهایی از موقعیت آزار جنسی یک فرمول وجود دارد. فرمولی که طی آن آن سه عمل کلیدی نه/ برو/ بگو توصیه می‌شود. با آموزش این فرمول به کودک او توانایی این را پیدا می‌کند که با فردی که او را در موقعیت ناامن قرارداده مخالفت کند، از آن مکان و فرد دور شود و در نهایت درباره این مسئله سکوت نکرده و با انتقال آن به افراد معتمد حاشیه امنی را که سکوت کردن برای فرد کودک‌آزار ایجاد می‌کند از بین برده و او را از ارتکاب مجدد باز دارد. در کتاب شوتک گفت نه این فرمول پایه داستان‌پردازی قرار گرفته و شوتک در گام اول به بچه بزر‌گ‌تر نه می‌گوید. بعد از او دور شده و وقتی دوستش را در موقعیت ناامن می‌بیند خودش را به مربی مهدکودک رسانده و او را با خبر می‌کند.
شما کتاب دیگری به نام «به خود خودم دست نزن» از مجموعه ریحانه و پیشی کوچولو دارید که در آنجا هم آزار جنسی موضوع کتاب است. به نظرتان لازم بود که این موضوع را در دو مجموعه تکرار کنید؟
بله. اگر فرصت دیگری هم پیش بیاید درباره این مسئله و مهارت برخورد با آن، داستان خواهم نوشت چرا که از زوایای مختلف می‌شود به این موضوع پرداخت و تکرار، باعث آمادگی هر چه بیشتر کودک برای گریز از این اتفاق ناخوشایند است. در ضمن در یک کتاب تصویری کودک با صفحات محدود نمی‌شود به یک موضوع به صورت جامع و کامل پرداخت، از طرف دیگر مخاطب کودک آمادگی دریافت یک‌باره تمام اطلاعات را ندارد. قدرت تعمیم کامل یک موقعیت به تمام موقعیت‌های مشابه را هم ندارد.
همیشه میان کتاب‌های ترجمه و تالیف در پرداختن به این موضوع تفاوتی وجود دارد، این تفاوت از نگاه شما در چیست؟
هر کتابی که بتواند طی داستان خوبی مفهوم و مهارت خوبی را منتقل کند باارزش است. امادر حوزه مهارت‌های زندگی علی‌الخصوص موضوع آزار جنسی اگر کتاب تالیفی با نگاه علمی و تصاویر خوب و با توجه به سبک زندگی کودک ایرانی به چاپ برسد می‌تواند همذات‌پنداری قوی‌تری در مخاطب ایرانی ایجاد کرده و بر گروه‌های بیشتری از مخاطبان تاثیرگذار شود.
منبع: ایبنا
