راهکارهایی برای تقویت روان خوانی کودکان با بازی های جذاب

خواندن مقدمه‌ای بر فهمیدن است. خواندن، مقدمه ‌ای بر نوشتن است. از قدیم‌ها، آن زمان که وسایل پیشرفته‌ی الکترونیکی نبود، مردم با خواندن، به تمام نقاط جهان سفر می‌کردند و با نامه‌ها با یکدیگر ارتباط برقرار می‌کردند.

اما خواندن از چه زمانی آغاز می‌شود؟ جواب این سوال را همه ما می‌دانیم. از کلاس اول دبستان. از زمانی که ما پا به کلاس درس می‌گذاریم، پروسه خواندن شروع می‌شود و از همانجاست که می‌فهمیم کودکان برای افزایش مهارت خواندن و بهبود این مهارت به کمک ما نیازمند هستند.

حالا می‌خواهیم با هم ببینیم که با چه بازی‌هایی می‌توانیم باعث بهبود مهارت خواندن در کودکان شویم:

تقویت مهارت خواندن کودکان با 7 بازی جذاب

1. شما املا بنویسید.

یکی از راه‌های تقویت خواندن این است که کودکان رفتار شما را تقلید کنند و به شما املا بگویند. حالا وقتی که املا می‌نویسید دو اتفاق مهم می‌افتد. اول اینکه بچه‌ها مجبور هستند از روی متن برای شما بخوانند و شما بنویسید. این کار باعث می‌شود تا رغبت بیشتری برای انجام این کار داشته باشند و دوم اینکه با تصحیح کردن ورقه شما، دوباره می‌خوانند و وقتی لا به لای این همه کلمه، دنبال کلمه‌های درست می‌گردند، باعث افزایش مهارت خواندن کودکان می‌شود.

بهتر است موقع نوشتن، چند کلمه را غلط بنویسید تا با پیدا کردن غلط‌ها، انگیزه بیشتری پیدا کنند.

2. بازی کلمات با کارت حافظه

• باید تعدادی کلمه انتخاب کنید. سپس از هر کلمه دو بار روی کارت یا کاغذ‌ها بنویسید. کاغذ‌ها باید جوری باشند که از پشت مشخص نباشند.
• حالا کاغذها را روی زمین کنار هم بچینید. هر کس در نوبتش، باید دو کاغذ را برگرداند و اگر روی هر دو کاغذ، یک کلمه نوشته شده بود، یک امتیاز می‌گیرد. این بازی ادامه پیدا می‌کند تا تمام کارت‌ها تمام شود.

این بازی با تقویت حافظه‌ی کودکان به آن‌ها کمک می‌کند تا مهارت خواندن خود را بهبود ببخشند. زمانی که کودکان بازی می‌کنند، بهتر یاد می‌گیرند. رقابت کردن به عنوان یک عامل مهم برای تحریک کودکان عمل می‌کند و از آن جایی که هچکس دوست ندارد بازنده باشد، کودکان کلمات را می‌خوانند و به حافظه می‌سپارند تا ببرند.

بازی فکری حافظه

3. استفاده از کارت برای کلمه سازی

شما می‌توانید تعدادی کارت مقوایی درست کنید و تمام حروف را روی آن بنویسید. یادتان باشد در زبان فارسی، فقط حروف الفبا مهم نیستند و شما باید حرف‌های صدادار را هم بنویسید تا بچه‌ها در هنگام خواندن اذیت نشوند.

حالا بچه‌ها باید با کنار هم گذاشتن کارت‌ها، کلمه‌های جدید بسازند. در ایران و در کلاس اول ابتدایی، بچه‌ها با صداکشی این کار را انجام می‌دهند. یعنی یک کلمه می‌نویسند و نشانه‌ها و صداهای آن را جدا می‌کنند. با خریداری کارت های صداکشی انتشارات نردبان نیز می‌توانید به آسانی مهارت خواندن را در کودکان تقویت کنید.

بازی کلمه سازی با حروف

4. استفاده از کارت برای جمله سازی

شما می‌توانید تعدادی کارت مقوایی درست کنید و تعدادی کلمه را روی آن بنویسید. حالا بچه‌ها با خواندن این کلمات، می‌توانند آن‌ها را کنار هم بگذارند و جملات جدیدی بسازند. با ساختن جمله‌های جدید توسط کودکان، مهارت آن‌ها در خواندن و کنار هم قرار دادن کلمات بالا می‌رود.

می‌توانید خودتان در کنار کودکتان بنشینید و حالت رقابتی را ایجاد کنید. مثلا می‌توانید قانونی تعیین کنید تا جمله‌هایی با کمتر از 5 کلمه ساخته نشود. یا مثلا جمله‌ها فقط بر اساس کلمه‌های کتاب باشد.

کارت بازی کودکان

5. بازی اسم و فامیل

از دورانی که کاغذ و قلم اختراع شد، اسم و فامیل به عنوان یک بازی جذاب بین تمام کسانی که می‌توانستند بنویسند و بخوانند، شناخته شد. در بازی اسم و فامیل شما باید با توجه به موضوع کلمه‌هایی را بنویسید که ابتدای آن‌ها حرف مشخص شده است.

رقابت بین دو یا چند نفر در بازی اسم و فامیل، باعث می‌شود تا کودکان با شتاب بیشتری کلمات را به روی کاغذ بیاورند و از تمام دانش ذهنی خود استفاده کنند تا کلمه‌ی درست را بنویسند.
حالا، وقتی نوشتن تمام شد، نوبت به خواندن از روی چیزی می‌شود که نوشتیم و حالا وقت خواندن است.

افزایش مهارت نوشتن و خواندن، بالا رفتن سرعت عمل، هماهنگی چشم و دست از جمله مهارت‌هایی است که در این بازی افزایش پیدا می‌کند.

6. بازی روان‌خوانی (بهترین گزینه برای تقویت گروهی روان‌خوانی در کلاس درس)

• اول باید بگوییم برای این منظور، بچه‌ها را به دو تا چهار دسته تقسیم کنید.
• حالا، روی چند کارت (کارت‌ها باید به اندازه بازیکن‌ها باشد) کلمه‌ها را بنویسید و بر بزنید. این بازی به یک داور نیاز دارد تا بازیکنان در هنگام بازی اشتباه نکنند. (بهتر است معلم داور بازی باشد)
• با فرمان شروع، بازی شروع می‌شود و از هر گروه یک نفر یک کارت بر می‌دارد و برای اعضای گروه می‌خواند.
• اگر درست خواند، در قسمت کارت‌‎های خوانده شده قرار می‌گیرد و به سمت نفر بعدی می‌رود، حالا نوبت نفر بعدی است که کارت جدیدی را بخواند.
• هر گروهی که بتواند زودتر از رقبا کلمات را بخواند، برنده است.
• برای جذابیت بیشتر این بازی می‌توانید از کارهای فیزیکی بهره ببرید. به عنوان مثال، وقتی از روی کلمه می‌خوانند تا جایی که مشخص شده بدوند و بعد، برگردند و به سمت نفر بعدی بروند.

7. روزنامه دیواری شخصی خود را بسازیم.

یکی از راه‌های تقویت مهارت خواندن و بهبود مهارت خواندن در کودکان، بهره بردن از وسیله‌ای است که همیشه در دید کودکان بوده، یعنی روزنامه. کودکان می‎‌توانند بخش‌های مورد علاقه‌شان از کتاب‌هایشان را جدا کنند و به یک تکه مقوا بچسبانند و مثلا، یک روزنامه دیواری در مورد فضا بسازند. بچه‌ها باید قسمت‌های مختلف یک کتاب کودک را بخوانند تا بتوانند بخش مورد علاقه‌شان را پیدا کنند و همین امر موجب می‌شود تا ساختن یک کاردستی جذاب، موجب تقویت مهارت خواندن در کودکان شود.

سخن پایانی

وقتی در مورد روان‌خوانی صحبت می‌کنیم، می‌دانیم که آموختن این امر به کودکانی که تا امروز با حروف الفبا آشنا نبودند آسان نیست. بهترین راه حلی که بچه‌ها به آن واکنش مثبت نشان می‌دهند، بازی و رقابت است که ما در این مقاله سعی کردیم روش‌های عملی و امتحان شده را بیان کنیم. بدون شک، خواندن، مقدمه‌ی خوب نوشتن است و افزایش مهارت خواندن در کودکان، موجب افزایش مهارت نوشتن می‌شود. و زمانی مهارت نوشتن تقویت شود، موجب افزایش مستقیم اعتماد به نفس و خلاقیت کودکان می‌شود، زیرا کودکان بلاخره می‌توانند به درستی روی کاغذ بنویسند و در دنیای بی انتهای کتاب‌ها سفر کنند.