نخستین اردوی ادبی و محیط زیستی سپیدار برگزار شد.

نخستین اردوی ادبی سپیدار با موضوع محیط زیست از سوی انتشارات فنی ایران (کتاب‌های نردبان) و باشگاه سپیدار با حضور حدود 50 دانش آموز نوجوان در باغ گیاه شناسی ملی ایران برگزار شد.
هدف از برگزاری این اردو، آموزش داستان نویسی و روزنامه‌نگاری محیط زیست به کودکان و نوجوانان علاقه‌مند و مستعدی است که در دو دوره قبل جایزه سپیدار شرکت کردند و آثارشان به مرحله نیمه نهایی راه یافت.
اردو در باغ گیاه شناسی با صحبتهای سید رضا کروبی مدیر انتشارات فنی ایران و بنیان گذار جایزه سپیدار شروع شد. وی ابراز امیدواری کرد که در آینده از این کودکان و نوجوانان نویسندگان سبز بیرون بیاید. سپس فریدون عموزاده خلیلی دبیر علمی جایزه سپیدار برای نوجوانان صحبت کرد و گفت: ما قول داده بودیم باشگاه سپیدار را به کمک شما داشته باشیم و در زمینه ادبیات، شعر و هنر فعالیت کنیم. این اولین اردو در باشگاه سپیدار است، تفاوت این اردو با بقیه ی اردوها این است که هم آموزشی است هم تفریحی و قرار است بهتان خوش بگذرد.

داستان نویسی با طعم محیط زیستی که می شناسیم
در ادامه نوجوانان حاضر در اردو با سید نوید سید علی اکبر داستان نویس و عطیه تهرانی کارشناس محیط زیست در کارگاه داستان نویسی شرکت کردند و از بچه ها خواسته شد ابتدا به این سوال فکر کنند که محیط زیست یعنی چه ؟ در محیط اطراف خود چه می بینند؟ در شهر و در طبیعت چه تفاوتهایی وجود دارد؟ از آنها خواسته شد که به محیط زیست به عنوان موضوع انشاء نگاه نکنند و از آنچه که دیده اند و تجربه کرده اند بنویسند خودشان باشند و از حس خودشان بنویسند.

نکات داستان‌نویسی که مناسب سن بچه ها بود یادآوری شد. زمان اتمام داستان، پرداختن به یک موضوع نه چند موضوع با هم، جلوگیری از تکرار کلمات، جذاب بودن برای خواننده و داستان بدون قضاوت.

موضوعاتی که بچه ها انتخاب کرده بودند : زباله و انواع آلودگی ها، حیوانات، طبیعت ، تجربیات خودشان و … سپس داستان هایشان را برای هم خواندند و نظر دوستانشان را شندیدند. داستان ها هم واقعی بود و هم تخیلی. از زبان خودشان بود یا حیوانات. ترسناک بود یا پر از احساس. کوتاه بود یا طولانی. درد دل بود یا نصیحت.

 

همین که هستم راضیم
کارگاه دوم با موضوع روزنامه نگاری توسط مریم محمد خانی با همراهی عطیه تک تهرانی تشکیل شد. مریم محمد خانی ابتدا بچه ها را با این سوال روبرو کرد که اگر انسان نبودید، دوست داشتید چه می بودید؟ ذهن بچه‌ها را بیشتر به سمت طبیعت رفت : آب ، رودخانه، کهکشان، درخت، انواع حیوانات و …. . البته که بعضی ها هم با ” همین که هستم راضیم” جواب دادند. در این کارگاه به بچه ها توضیح داده شد که داستان ناشی از تخیل است ولی خبر چیزی است که واقعیت دارد و باید جزئیات داشته باشد. مفهوم تیتر خبر با چند مثال توضیح داده شد که باید جذاب باشد و مهم ترین بخش خبر است.

برای رسیدن به مفهوم گزارش، ابتدا انواع رسانه، بعد جزئیات روزنامه و بعد از آن مشخصات یک گزارش به ترتیب توضیح داده شد. برای روشن شدن مفهوم یک گزارش از یک مجله با موضوع فروش خزندگان در بازارهای تجریش برای بچه ها خوانده شد و نکات مهم آن یادآوری شد. بعد از بچه ها خواستند با موضوعات مرتبط با مفهوم محیط زیست یک گزارش بنویسند. بچه ها در گروه های جداگانه گزارش های خود را خواندند، با موضوعاتی مثل: آتشفشان دماوند و آلودگی ناشی از آن، جنگل های بلوط، خرافات در مورد حیوانات و …. .

بعد از اتمام کارگاه ها قبل از ترک محل، بچه ها زباله هایشان را جمع کردند و در سطل های جداگانه (تر ، خشک ، کاغذ) که در نظر گرفته شده ریختند.
اردوی ادبی سپیدار در محیط طبیعی که صدای سگ های اهلی باغ و آواز پرندگان حس خوب در دل طبیعت بودن را برای بچه ها بیشتر می کرد، برگزار شد.

جایی که جدا از خانه های آپارتمانی، شلوغی و آلودگی شهر. این موضوع را در اشتیاق کودکان برای نزدیک شدن به سگ ها و دویدن در محیط طبیعی، کنجکاوی درباره گونه گیاهان و … می توانستیم ببینیم. حضور در چنین محیطی خلاقیت آنان را بیشتر و بیشتر بکار انداخت و هرکدام به وسعت علاقه و دانش خود از حضور در چنین مکانی گفتند.

رد پای کمرنگ آموزش محیط زیست در مدارس
مهران اسدی دانش آموز کلاس هشتم که به نویسندگی هم علاقمند است می گوید فقط در کتاب اجتماعی اشاره ای به یوزپلنگ و تمساح شده است ولی تا بحال آموزش محیط زیست در مدرسه و یا درس جداگانه ای نداشتند. او میگوید زمانی توجهم به محیط زیست جلب شد که در سفری به تالش انبوه پلاستیک ها را دیدم ولی برای مردم و شهرداری بی اهمیت بود. او لازمه حفظ محیط زیست را بالا رفتن فرهنگ مردم و تفکیک زباله می داند.

علیرضا پورشجاع دانش آموز کلاس یازدهم و برگزیده دومین دوره جایزه سپیدار، از یک مستند در شبکه نشنال جئوگرافیک به حیات وحش و محیط زیست علاقمند شده و میگوید که درسهای کوتاه و مختصری در مورد محیط زیست در کتابهایمان است ولی معلم ها سرسری از کنار آنها رد می شوند. او به هم سن و سال های خودش توصیه می کند که طبیعت را باور داشته باشند. اگر طبیعت را از بین ببریم این تخریب به خودمان بر می گردد و به راحتی نمی توان آن را جبران کرد.

دلیل درس های غیر ضروری چیست؟
نازگل محمدی که دانش آموز کلاس نهم است و در مرحله اول جایزه سپیدار برگزیده شده بود می گوید بیشتر درسهای ما غیر کاربردی هستند و نمی دانم دلیل اینهمه درس با حجم و محتوای سنگین برای چیست؟ درسهای ما فقط تئوری هستند و خسته کننده. درسهای عملی که در آینده برایمان کاربردی باشند نداریم. اینجا اولین جایی است که با مفاهیم محیط زیست آشنا می شوم.
نام مادر زمین را در موسیقی هایی که گوش می کردم شنیدم
خشایار خسروی دانش آموز 16 ساله ، رشته تجربی دبیرستان علامه حلی که در المپیاد زیست شناسی سال قبل نیز قبول شده است، می گوید با مفاهیم محیط زیست و اکولوژی در کتاب بیولوژی campbell که کتاب منبع المپیاد زیست شناسی است آشنا شده. او می گوید در موسیقی هایی که با موضوع طبیعت شنیدم با مفهوم مادر زمین آشنا شدم و دوست داشتم در داستان امروز از آن استفاده کنم.

تهران را شهری می بینم که جای پیشرفت دارد ولی آلودگی هایی هم دارد که بخشی از آن تقصیر خودمان است . مثل ماشین های تک سر نشین. تهران شهری که در گذشته قنات داشته ، اما امروزه خبری از آنها نیست.
در پایان بچه ها به همراه راهنمای باغ گیاهشناسی در مسیر مشخصی برای بازدید عموم از قسمتهای باغ دیدن کردند و توضیحات هر بخش به آنها داده شد.

باغ صخره ای، مجموعه رویشگاهی زاگرس ، ایرانی ، تورانی و جنگل های هیرکانی از بخش های در نظر گرفته شده بود.

رعایت بعضی نکات در تمامی برنامه های آموزشی به ویژه برای دانش آموزان به بهتر شدن برنامه ها کمک می کند. در برنامه های آموزشی محیط زیست ، برگزار کنندگان بهتر است در مصرف کاغذ خود الگو باشند، مصرف ظروف یکبار مصرف و تولید زیاد زباله خود عملی خلاف حفظ محیط زیست است. می توان از بچه ها خواست ظروف شخصی خود را داشته باشند که در تولید کمتر زباله نیز سهیم باشند.
همچنین در آموزش هایی که از تمام سنین ( از دبستان تا دبیرستان) است بهتر است از جملات و کلمات ساده تر استفاده کرد و مفاهیم را مناسب این سنین انتخاب کرد که برای همه بچه ها قابل فهم باشد.

انواع بازی، درگیر کردن بچه ها در فعالیت عملی تاثیرات آموزشی بیشتری خواهد داشت.

اردوی ادبی محیط زیستی سپیدار هفتم شهریور ماه با حضور جمعی از نوجوانان علاقه‌مند به داستان‌نویسی و روزنامه‌نگاری برگزار شد که در دو دوره قبل جایزه سپیدار حضور یافتند و اثر به مرحله نیمه نهایی راه یافت.